WSTĘP
W ciągu ostatniego ćwierćwiecza nastąpiły znaczne zmiany w poglądach na najdawniejsze dzieje cywilizacji.
Archeolodzy i historycy zajmujący się starożytnością zwrócili uwagę na możliwości odkrywania ogólnych procesów
powstawania, rozwoju i upadku cywilizacji. To nowe podejście, zmierzające do określenia mechanizmów funkcjonowania
cywilizacji, nie umniejsza w naszych oczach wartości badań bardziej szczegółowych, lecz raczej uzmysławia ów podstawowy
fakt, że najstarsze cywilizacje były dziełem naszych własnych przodków. Historia rodzaju ludzkiego jest – jak to podkreśla
Colin Renfrew – przede wszystkim historią świata cywilizowanego, a nie człowieka jako organizmu. Najbardziej uderzające
zmiany w życiu istot ludzkich następowały na obszarach cywilizacji Starego świata – w Sumerze i Egipcie ok. 3000 r. p.n.e., w
dolinie Indusu po roku 2700 p.n.e., w dolinie Rzeki Żółtej przed rokiem 1500 p.n.e. i na Krecie ok. 2000 r. p.n.e.; a także na
obszarze Nowego świata – w Meksyku ok. 1000 r. p.n.e. i w Peru ok. 900 r. p.n.e.
Książka ta jest przewodnikiem po owych pierwszych cywilizacjach, po ich początkach, kolejach rozwoju i zmierzchu.
Koniec epoki starożytnych cywilizacji przypada na różne czasy w zależności od regionu, jednak wszędzie zbiega się z
załamaniem określonych układów historycznych.
Naszym celem jest przedstawienie szerokiej panoramy historii starożytnej poprzez śledzenie dziejów pierwszych
cywilizacji. Książka ta, obejmująca niezwykle szeroki zakres działalności człowieka, może mieć jedynie charakter wstępu.
Mamy jednak nadzieję, że Czytelnicy znajdą w niej zarówno ogólny przegląd problematyki, jak i wskazówki ułatwiające dalsze
studiowanie zagadnień bardziej szczegółowych. Każdy ze współautorów tego tomu wyraża takie właśnie życzenie.